Balta Limanı Ticaret Anlaşması

 

Balta Limanı Anlaşması (1838 Osmanlı-İngiliz Ticaret Anlaşması) iki kez yenilendikten sonra Rusya’yı da kapsayacak şekilde genişletildi. IMF ile yapılan anlaşmalar dizisiyle hem biçim hem de içerik olarak önemli benzerlikler gösterir. Sanayi, ticaret ve maliyede, karar inisiyatiflerini merkezi hükümetten alarak Avrupalı devletlere devreden bu anlaşmalar, Osmanlı İmparatorluğu’nu borçlanma tuzağına düşürerek sonu parçalanmayla biten çözülüş sürecini başlattı. İmzalandığı yılda Osmanlı İmparatorluğu’nun dış borcu “yoktu”. Anlaşmanın belli başlı maddeleri şunlardı:
  1. Anlaşma, Osmanlı İmparatorluğu’nun her yerinde uygulanacaktır.
  2. Geçerlilik süresi sınırsız olan anlaşma hükümlerinden tüm Avrupa devletleri yararlanacaktır.
  3. Kapitülasyonlar devam edecek, anlaşmayla tanınan yeni imtiyazlar eskilerine eklenecektir.
  4. İngiliz tüccarlarına tanınan tüm haklar, tüccarların ortaklarına ve çalıştırdığı adamlarına da tanınacaktır.
  5. İngiliz tüccarları, ortakları ve çalıştırdığı adamlar, Osmanlı İmparatorluğu’nun her yerinde her çeşit malı alıp satabilecektir.
  6. Osmanlı tebaasına tanınmış olan tekel hakları tümüyle iptal edilecektir.
  7. Mal alım ve nakli için bir vergi alınmayacaktır. Tezkere isteyen vezirler ve memurlar, devletçe şiddetle cezalandırılacaktır. İngiliz tüccarların bu yüzden uğrayacakları zararlar kendilerine ödenecektir.
  8. İngiliz tüccarlar, ortakları ve çalıştırdığı adamları, iç ticarette en imtiyazlı yerli tüccardan daha fazla vergi ödemeyecektir.
  9. İthal mallardan yalnızca %3 ithal resmi ve %2 ek vergi alınacaktır. Bunun dışında ithal malları ülkenin her yerine vergisiz gidecek, bir yerden bir yere birden fazla götürülüp getirilse bile herhangi bir vergi alınmayacaktır. (Oysa Osmanlı tüccarı malını bir yerden bir yere götürdüğünde her götürme için %12 vergi ödüyordu. İngiliz tüccarlardan bir kerelik alınan %5 gibi küçük oranlı ithalat vergisi, iç ticaretteki aşamaların tümünü karşılamış oluyordu.
  10. İngiliz tebaası tüccarlar, ortakları ve adamları; yalnızca İngiliz mallarını değil, dünyanın neresinden getirirse getirsin tüm ülke mallarını aynı koşullarda Osmanlı ülkesine sokabileceklerdir. Yabancı mallar boğazlardan serbestçe geçecek, Osmanlı limanlarını herhangi bir denetime tabi olmadan kullanabilecekler, transit serbest olacak ve bu işlemlerden hiçbir vergi alınmayacaktır.
 
 İki yüzyıla yakın bir süre önce kabul edilen ticari anlaşmalarla günümüz anlaşmaları arasındaki niteliksel benzerlik gerçekten şaşırtıcı düzeydedir. Gümrük Birliği Protokolü yada niyet mektuplarının koşulları, gümrük vergilerinin sıfırlanması, yabancı sermaye ayrıcalıkları, limanların özelleştirilmesi, korumacılığın kaldırılması, tarımsal ithalat, üretimsizlik, dış ticaret açıkları, sanayi bölgeleri yasası, teşvikler, ihale yasası, tahkim, bankalar yasası… göz önüne getirilirse, bugün yaşanan sürecin anlamı ve yaratacağı sonuçlar kendiliğinden ortaya çıkacaktır.
Metin Aydoğan / AB’nin Neresindeyiz kitabından alıntı
Türkçe Karşılığı Nedir?
 

TÜRKÇESİNİ BUL

Dilimize giren yabancı sözcüklere Türkçe karşılık bul,
Türkçesi varken yabancısını kullanma...
Aradığınız sözcük:

Türkçesi Varken
 
 
Bu Güne Kadar 51744 ziyaretçi Uyandı
TurkeyRank.Com - Pagerank Servisi Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol